KAINOTOPIO

KAINOTOPIO

Παρασκευή 25 Φεβρουαρίου 2011

Γέννηση

Έχω σκεφτεί, δεν μπορώ να σκεφτώ πως θα νοιώσω, έχουμε σαν ζευγάρι προνοήσει, πως μπορώ επακριβώς να ξέρω τις βουλές του ανέμου, πριν χρόνια ούτε καν το σκεφτόμουν, πριν χρόνια απλά σκεφτόμουν το ζευγάρι, χέρι- χέρι, ανάσα-ανάσα, οι φόβοι καταλάγιασαν, δεν υπήρχε άγχος, τι κι αν ο αέρας φύσαγε σαν γύφτος, είναι μια έκφραση από κάποιο βιβλίο του Λουντέμη, η πρώτη φορά που άκουσα τη φωνή μου ηχογραφημένη σε κασετοφωνάκι, μου ήταν ξένη κι όμως ήταν δική μου, και κάποιες δυσκολίες, έλα μωρέ ασήμαντες, μυρίζω άλλωστε τι γίνεται εκεί έξω και λένε πως έχω επιμονή, κάπως αλλιώς το φανταζόμουν να βλέπω το παιδί μου για πρώτη φορά, κι οι λέξεις δεν μπορούν να εκφράσουν την ένταση του συναισθήματος, τη μείξη τη στιγμής, συμπύκνωση ύλης σε κλάσμα χρόνου, κι αλλάζει η πρόσθεση, ρωτώ τον εαυτό μου 1+1 κάνουν δηλαδή 3, και στο μαιευτήριο μια γιορτή, οι φίλοι λουλούδια που ανθίζουν και πιο έξω οργή και μίσος και δύο μέρες αφού έχουμε γυρίσει σπίτι, τώρα πια και οι τρεις μας, αναζητώ να βρω συντρόφους να κατεβούμε στην πορεία, αμφιταλαντεύομαι με μικροαστική ανασφάλεια, αξίζει τα ρούχα μου να μυρίσουν από τις πρώτες μέρες δακρυγόνο, αξίζει, αλλά δε νοιώθω αρκετά απελπισμένος ή αποφασισμένος να πάω μόνος μου, ίσως να μην είναι και τόσο σημαντικό, οι εκρήξεις θα είναι κατοπινές, κάποιο σημαντικό ή και ασήμαντο συμβάν, κι όλοι θα προσκυνήσουν το χάος και θα προσπαθήσουν να καταλάβουν τα άναρθρα σημεία και τέρατα που θα προκαλέσει, θα τα κάνουν σημαία; προς τα πού θα κατευθυνθεί η ορμή;  Παραμένω σπίτι, το μικρό αγόρι κοιμάται, θηλάζει, χαμογελάει, αρπάζει τα μαλλιά της μάνας του την τρίτη μέρα, σιγά – σιγά ανοίγει διάπλατα τα μάτια του στο θαυμαστό παλιό μας κόσμο. Παραλήρημα(;)- όχι- ανάσες μια καινούργιας ζωής. Πατέρας, μητέρα, η απόσταση από τη λέξη στο βίωμα φαντάζει από τη γη στο φεγγάρι ή ίσως πάλι είναι μόνο το ταξίδι μιας ανάσας.          

Δευτέρα 14 Φεβρουαρίου 2011

Η Αίγυπτος στον Μαραθώνα ΙΙ

Σκεφτόμουν εδώ και κάποιες μέρες μια ανάρτηση για το Αρχαιολογικό Μουσείο του Μαραθώνα, το πρωτοελλαδικό νεκροταφείο στο Τσέπι, τον Τύμβο του Μαραθώνα και το Ιερό Αιγυπτίων Θεών που βρίσκονται σε κοντινές μεταξύ τους αποστάσεις αριστερά και δεξιά επί της Μαραθώνος, μετά την Νέα Μάκρη. Ήθελα να προτείνω μια όμορφη εκδρομή που μπορεί να κάνει κάποιος λίγα χιλιόμετρα μακριά από την Αθήνα, αλλά και τη δυσθυμία μου για την εικόνα εγκατάλειψης που παρουσιάζει το πρωτοελλαδικό νεκροταφείο στο Τσέπι και το Ιερό Αιγυπτίων Θεών. Όμως ήδη ο Φώτης Απέργης στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία ανέδειξε με επάρκεια το θέμα. Έτσι το μόνο που μπορώ να κάνω, πέρα από την αναδημοσίευση του κειμένου του, είναι να προσθέσω προσωπικές μου φωτογραφίες για του λόγου του, το αληθές.


Μετά από τόσες μέρες βροχής, ο πρωινός ήλιος έμοιαζε με δώρο που ανυπομονείς να ξετυλίξεις. Σαββατιάτικη βόλτα στον Μαραθώνα με το νου στους τίτλους των εφημερίδων και τις εικόνες των χιλιάδων εξεγερμένων Αιγυπτίων να ζουν την εκρηκτική χημική αντίδραση της οργής και της ελπίδας.

Ώσπου μια μικρή επιγραφή στη Μαραθώνος, που μόλις φαίνεται ανάμεσα στις τόσες που υποτίθεται πως θ' αποκαθηλώνονταν, ειδοποιεί: «Προς Ιερό Αιγυπτίων Θεών».


Σουρεαλιστικό; Όχι τόσο. Λίγο πιο κάτω, στο «Βιετνάμ», πυρπόλησαν το ρύζι, σ' ένα ινδικό σερβίρουν δικές τους σπεσιαλιτέ και στη λεωφόρο διασταυρώνονται νωχελικά Πακιστανοί και Αφγανοί με τα ποδήλατά τους. Όμως η ανάμειξη των πολιτισμών είναι πολύ πιο παλιά απ' όσο θέλουν να πιστεύουν οι υμνητές μιας ανύπαρκτης αρχαίας καθαρότητας: Η λατρεία της Ίσιδας μεταφέρθηκε από την Αίγυπτο στην Ελλάδα ήδη από τον 4ο αιώνα π.Χ., οπότε και διαδόθηκε σε όλο τον ρωμαϊκό κόσμο. Η πρώτη γραπτή μαρτυρία μιλά για δικό της ιερό στον Πειραιά. Σιγά σιγά η αιγύπτια θεά συνδέθηκε με τη Δήμητρα και την Αφροδίτη. Στέριωσε μάλιστα τόσο, ώστε τον 2ο αιώνα μ.Χ. ο Ηρώδης ο Αττικός ίδρυσε και ιερό στην Μπρεξίζα -αυτό που εξακολουθεί να εκπλήσσει όσους περνούν από δω πρώτη φορά.


Πριν από λίγα χρόνια, το υπουργείο Πολιτισμού είχε εξαγγείλει φιλόδοξα σχέδια: μια μεγάλη αρχαιολογική και τουριστική διαδρομή που θα περιλάμβανε το αιγυπτιακό ιερό, το Μουσείο του Μαραθώνα, τον Τύμβο και το στέγαστρο του πρωτοελλαδικού νεκροταφείου στο Τσέπι. Τώρα το ιερό είναι κλειστό, ενώ η επιγραφή που μιλά για την «ανάδειξη, βελτίωση και αποκατάστασή» του με κόστος 400 χιλιάδων ευρώ στέκεται ειρωνικά πλάι στο λουκέτο, δίχως να κρύβει τα πυκνά χόρτα και τα σκουπίδια στον αρχαιολογικό χώρο, που κάθε χειμώνα απειλείται απ' τις πλημμύρες.



Όσο για το στέγαστρο, που στοίχισε 3,3 εκατομμύρια ευρώ για να προστατεύει το κοντινό, καλοδιατηρημένο αρχαίο νεκροταφείο, είναι κι αυτό από τον περασμένο Νοέμβριο κλειστό, μ' ένα κρύσταλλο ραγισμένο, το τραπέζι και την καρέκλα του ταμείου πεταμένα, τις ράμπες γεμάτες κουτσουλιές απ' τα πουλιά. Κανένας φύλακας δεν υπάρχει εδώ, αλλά και στο Μουσείο του Μαραθώνα, που είναι στην ερημιά, δεν είναι αρκετοί. Φτάνουν ο συναγερμός και οι κάμερες;



Αυτό, τουλάχιστον, λειτουργεί, με τα σχολεία να 'ρχονται τις καθημερινές και τα παιδιά να στέκονται γεμάτα περιέργεια μπρος στα επιβλητικά αγάλματα του Όσιρη και της Ίσιδας, που ανακαλύφθηκαν το 1968 στο εγκαταλειμμένο σήμερα ιερό: Τέτοια έχουν δει στη «Μούμια», αλλά όχι στους «300». Πώς βρέθηκαν εδώ;

Ελάχιστα από αυτά πάνε με τους γονείς τους και στο ολυμπιακό κωπηλατοδρόμιο, που είναι πάντα πλούσιο σε πανίδα και χλωρίδα, αλλά έρημο από περιπατητές, με τα ξερόχορτα να απλώνονται αφρόντιστα και τα ξύλινα δάπεδα σκεβρωμένα και απεριποίητα. Ακόμα και στη σαββατιάτικη βόλτα, η κρατική αδιαφορία είναι παρούσα.


Κυριακή 13 Φεβρουαρίου 2011

Οι λέξεις είχαν ξεφύγει…

(…) Οι λέξεις είχαν ξεφύγει οριστικά απ΄ την δικαιοδοσία των πολιτικών και των στρατιωτικών που δεν ήξεραν πια με τη να καμουφλάρουν μια πραγματικότητα που πρώτα αυτούς τους ίδιους άρχισε να τρομάζει σπέρνοντας σε αυτές τις αδυσώπητες, αδίστακτες, αδιάντροπες, αδάκρυτες καρδιές τον υπονομευτικό φόβο του απείρου, της μοναξιάς και του θανάτου, κι έκαναν την εμφάνιση τους κρούσματα πρωθυπουργών και υπουργών που δεν έπεφταν για ύπνο αν δεν ήταν βέβαιοι πως θα τους κρατούσε όλη τη νύχτα το χέρι ο καμαριέρης τους και λέρωναν το βρακί τους την ώρα των συνεδριάσεων του υπουργικού συμβουλίου επειδή έβλεπαν μπροστά τους ξαπλωμένο πάνω στο μακρύ γυαλιστερό τραπέζι το ίδιο τους το πτώμα σε κατάσταση προχωρημένης αποσύνθεσης, ντυμένο με την απροκάλυπτη γύμνια της απόλυτης εκμηδένισης ή κρούσματα αξιωματικών, κυρίως ανωτέρων, που δεν μπορούσαν πια να μένουν μόνοι τους σ΄ ένα άδειο δωμάτιο, έτρεμαν το σκοτάδι και άνοιγαν συνεχώς συζητήσεις πάνω στο θέμα της διαλυόμενης, όπως έλεγαν, σκόνης στην οποία θα καταλήγανε «μέσα σε μια αιωνιότητα αμείωτου κενού».


… την χρονιά εκείνη έγιναν και οι περισσότερες συνομωσίες στα ανώτατα κρατικά κλιμάκια, κοπάδια βουλευτών εξαγοράζονταν και προχωρούσαν κορδωμένοι στην ακριβώς αντίθετη παράταξη μόνο και μόνο για να ικανοποιήσουν προσωπικές και οικογενειακές φιλοδοξίες (ένας, λένε, δέχτηκε να γίνει υπουργός για να δώσει μια τελευταία χαρά στην ετοιμοθάνατη γριά μητέρα του γιατί την είχε φάει το μαράζι που ο γιος της είχε γεράσει βουλευτής), οι φανατικοί πατριώτες κι εθνικόφρονες φυγάδευσαν περιουσίες ολόκληρες στο εξωτερικό με τη βοήθεια των αλληλο καθρεφτιζόμενων καθεστώτων που ορισμένοι απ΄ αυτούς τα κρατούσαν με τα λεφτά τους και τις διασυνδέσεις τους στην εξουσία, (…) οι κυβερνήσεις διαδέχονταν η μια την άλλη μ΄ έναν πυρετώδη ρυθμό αλληλουχίας αποτυχιών, εγκλημάτων κι αναρίθμητων μορφών ανικανότητας που έφτανε στα όρια της πνευματικής παραλυσίας φρενιασμένοι οπαδοί πεθαμένων πολιτικών αρχηγών τους έβγαλαν απ’ τους τάφους τους και κρατώντας τους ψηλά μέσα στα λασπωμένα φέρετρα τους, τους περιέφεραν στους δρόμους ζητώντας με εξτρεμιστικά συνθήματα την επαναφορά τους στην ενεργό πολιτική γιατί υποστήριζαν πως μόνο αυτοί θα γλύτωναν τη χώρα από την ολοκληρωτική της εξαφάνιση, (…) φανατισμένοι λόγιοι έβγαιναν στα μπαλκόνια τους και παρακινούσαν τα σαστισμένα πλήθη ν΄ απαρνηθούν την ζωή, να τρέφονται μόνο με ρίζες και ν΄ αναπαράγονται πλαγιάζοντας με ακρωτηριασμένα αγάλματα, μέσα σε μια συναισθηματική και ιδεολογική παράκρουση όμοια με εκείνων που προσπαθούσαν να επέμβουν στην καυτή πραγματικότητα για να την αλλάξουν ριζικά εφαρμόζοντας πολιτικά προγράμματα που ήσαν επινοήσεις άλλων εποχών-πρόκειται για τις περιπτώσεις που ονομάστηκαν «Μεταφυσικές του Δόγματος» και που θεωρούνται από τα βαρβαρότερα εγκλήματα εκ προμελέτης-,(…)

Δημήτρης Δημητριάδης- Πεθαίνω σαν Χώρα, Απρίλιος 1978

Παρασκευή 11 Φεβρουαρίου 2011

Πάρε δώσε

Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Guardian το 50% των εσόδων από «φίλους και υποστηριχτές» του κόμματος των Τόρις, στην Βρετανία του Ντέιβιντ Κάμερον προέρχεται από χορηγίες χρηματοπιστωτικών εταιριών που εδρεύουν στο Σίτι του Λονδίνου. Συγκεκριμένα ανάλογες εταιρίες, την περασμένη χρονιά, ενίσχυσαν τα ταμεία του κόμματος, με 11,4 εκατ. στερλίνες (13,5 εκατ. Ευρώ).


Η είδηση σίγουρα δεν μας εκπλήσσει για τα δεδομένα που προτάσσει. Τόσο στις Η.Π.Α όσο και στην Βρετανία οι χορηγίες εταιριών στα κόμματα δεν απαγορεύονται, όπως στην Ελλάδα που επιφανειακώς φυλάει μετερίζια (στη χώρα μας απαγορεύονται δια νόμου οι χορηγίες εταιρειών στα κόμματα και οι προσφορές χρηματοδότησης δεν μπορούν να ξεπερνούν τα 15.000 ευρώ ετησίως) αλλά στην πραγματικότητα το καλό το παλληκάρι ξέρει κι άλλο μονοπάτι (Siemens και ΣΙΑ), ενώ έτσι κι αλλιώς κυρίως το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ με εγγύηση τα χρήματα της κρατικής επιχορήγησης λαμβάνουν δάνεια από τράπεζες και ήδη χρωστούν η ΝΔ το 20% των εσόδων της και το ΠΑΣΟΚ γύρω στο 13% των δικών του. Ενδεικτικά τα κόμματα το 2008 εισέπραξαν 62.489.723 ευρώ, ενώ έως τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2009 εκταμιεύτηκαν 140.231.372 ευρώ. Σημαντικά ποσά της επιχορήγησης καταχωρούνται ως επιμορφωτική χρηματοδότηση (sic) για την εκπαίδευση των μελών των κομμάτων (sic!). Για το 2008 η επιμορφωτική χρηματοδότηση ανήλθε σε 1.858.067 εκατ. Ευρώ για το ΠΑΣΟΚ, σε 2.087.000 ευρώ για τη ΝΔ, και σε 424.000 ευρώ για το ΚΚΕ.

Θα μπορούσε κανείς να αντιτάξει ότι στη Βρετανία τουλάχιστον είναι ειλικρινείς για τις πηγές χρηματοδότησης τους και ότι τα κόμματα δεν προσποιούνται τις κούκλες ενώ στο εσωτερικό τους μυρίζουν πανούκλες, αλλά εγώ θέλω να επισημάνω κάτι προφανές που συχνά διαλανθάνει της προσοχής μας, ακριβώς λόγω της προφάνειας του. Πέρα από αυτούς που ταξικά έχουν συμφέρον να στηρίζουν ένα κόμμα που το 50% της έξωθεν χρηματοδότησης του προέρχεται από το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο, όλοι οι υπόλοιποι έχουν άραγε τυφλωθεί τόσο πολύ από το φαντασιακό ξεροκόμματο που τους έχουν πετάξει- η ευημερία ανεξάρτητα από την τερατώδη ανισότητα θα διαχυθεί και στη βάση-που δεν αντιλαμβάνονται άραγε, πως όποιος χρηματοδοτείται από το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο, τρώει και πίνει ένεκα της ευγενικής χορηγίας του, πόσο μπορεί να είναι κάτι παραπάνω πέρα από απλός τζουτζές του;

http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=2&artId=383434&dt=09/02/2011

http://tvxs.gr/node/47674/255748

Δευτέρα 7 Φεβρουαρίου 2011

Χαρά που δεν μοιράζεται…

Ο Στέφανος Μίλερ, καθηγητής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου του Μπέρκλεϊ, γέννημα-θρέμμα του Goshen της Ιντιάνα των ΗΠΑ, πρωτοστάτησε για την αποκάλυψη των μνημείων ενός πανελλήνιου αρχαίου ιερού και την αναστήλωση ενός μεγάλου ναού, του Νεμείου Διός. Στη Νεμέα ξεκίνησε τις άοκνες προσπάθειες του το 1971 και στο τέλος παρά τις αντιξοότητες και τα εμπόδια που του έβαλαν και… συμπατριώτες μας κατάφερε να προσφέρει στον τόπο μας ένα υποδειγματικό πάρκο φυτεμένο με λουλούδια στον δρόμο για τις αρχαιότητες που ο ίδιος αποκάλυψε, όπως και ένα μουσείο χτισμένο με τα ίδια του τα χέρια.


Ο ίδιος περιγράφει τις πιο δυνατές συγκινήσεις του από το ιερό της Νεμέας ως εξής: «Η πρώτη ήταν όταν ξεκινήσαμε τις ανασκαφές στο στάδιο. Το πέταλο του σταδίου φαινόταν. Είχαμε ανοίξει μια τομή 10 μ. επί 20 μ. και σκάβαμε για δώδεκα ολόκληρες εβδομάδες χωρίς να βρούμε τίποτα.

Στα καφενεία στο χωριό είχαν αρχίσει να λένε ότι ήρθε ο έξυπνος ο Αμερικανός να σκάψει και δεν βρήκε τίποτα. Είχα απελπιστεί. Σκεφτόμουν πώς θα πάω πίσω με άδειο κουβά; Τι θα πω στο πανεπιστήμιο που είχε δώσει τα λεφτά; Μας απέμενε μία εβδομάδα πριν να φύγουμε. Και, ω του θαύματος, άρχισαν να φαίνονται τα πρώτα ευρήματα: ένα νόμισμα, μερικά σπασμένα αγγεία. Είχαμε βρει το υδραγωγείο. Ο στίβος, μήκους 178 μ., πλαισιωνόταν από έναν λίθινο αγωγό με λεκάνες κατά διαστήματα για συγκέντρωση πόσιμου νερού. Σε ένα σημείο είχαμε φτιάξει μια ξύλινη ράμπα για να μην πατάμε τον αγωγό. Την τελευταία μέρα, είπαμε να σκάψουμε και κάτω από τη ράμπα. Εκεί βρήκαμε τη λίθινη αφετηρία των αγώνων. Η χαρά μας ήταν απερίγραπτη. Στήσαμε ένα γλέντι τρικούβερτο το βράδυ. Την επομένη, ημέρα Σάββατο, ξημέρωσε η 20ή Ιουλίου 1974. Είχε γίνει η εισβολή στην Κύπρο. Γύρισε ο κόσμος ανάποδα.

Η δεύτερη συγκίνηση έχει σχέση με την ανακάλυψη της θολωτής στοάς του σταδίου. Δεξιά τού υδραγωγείου, εκεί όπου σταματούσαν τα λίθινα καθίσματα τα οποία βρίσκονται σε δύο ή τρεις σειρές μεταξύ αφετηρίας και στοάς, είχαμε ένα διάδρομο. Θα μπορούσε εκεί να βρίσκεται η κρυπτή στοά που ανέφερε ο Παυσανίας. Σας θυμίζω ότι το στάδιο βρίσκεται 400 μ. από τον ναό του Διός και χωρούσε περίπου 40.000 θεατές. Οι αθλητές και οι κριτές προετοιμάζονταν σε απλό ορθογώνιο κτίσμα, το Αποδυτήριον, με εσωτερική κιονοστοιχία στα δυτικά, κι έμπαιναν στο στάδιο από μια θολωτή στοά. Όταν πιάσαμε την άνοιξη του 1978 την ανασκαφή, τη δεύτερη κιόλας μέρα κάτω από το "κλειδί" της θόλου, ένας εργατοτεχνίτης έμπηξε το στειλιάρι του μέσα σε μια τρύπα. Δεν βρήκε αντίσταση. Ήταν η καμαροσκέπαστη θόλος που σώζεται ατόφια σε μήκος 36 μέτρων». Όπως ο ίδιος ο Στέφανος Μίλερ αναφέρει, η ανακάλυψη αυτή έκανε αίσθηση, αλλά επισκιάστηκε από το μεγάλο εύρημα των βασιλικών τάφων της Βεργίνας από τον Μανόλη Ανδρόνικο. «Εκείνος ο τάφος δεν είχε μόνο καμάρα. Είχε και χρυσό στο εσωτερικό του».

Δεν ξέρω ακριβώς πως, αλλά αυτές οι μεγάλες χαρές στην επαγγελματική ζωή ενός ανθρώπου, που η πρώτη έσβησε γρήγορα από τη σκοτεινιά ενός καθοριστικού ιστορικού γεγονότος και η δεύτερη επισκιάστηκε από μια πιο σημαντική και πιο εντυπωσιακή ανακάλυψη, έφεραν στο μυαλό μου μια ιστορία που είχα διαβάσει πριν πολλά χρόνια από το βιβλίο του Ίταλο Καλβίνο «Οι δύσκολοι έρωτες». Σε αυτό το βιβλίο οι περιστάσεις είναι απλές, καθημερινές, θα μπορούσες να τις χαρακτηρίσεις σχεδόν ασήμαντες. Στην «Η περιπέτεια ενός υπαλλήλου» λοιπόν ένας υπάλληλος έτυχε να περάσει τη νύχτα με μια ωραία κυρία, όπως αναφέρει επιγραμματικά ο συγγραφέας. Κι όμως η χαρά του διαρκώς εκπίπτει στο διήγημα καθώς παρακολουθούμε τις άγονες προσπάθειες του την άλλη μέρα το πρωί να μοιραστεί τη χαρά του με κάποιον πριν απορροφηθεί στα υπαλληλικά του καθήκοντα. Ο ίδιος για μια στιγμή θεωρεί, ότι η ύπαρξή του ήταν στην πραγματικότητα η πιο γεμάτη και ικανοποιητική ύπαρξη που μπορούσε να φανταστεί κανείς. Καθώς όμως η χαρά του δεν κοινωνήθηκε σιγά –σιγά σβήνει και μετατρέπεται σε άγχος ότι «ποτέ δε θα μπορούσε ποτέ να εκφράσει- ούτε με υπαινιγμούς, ούτε, βέβαια, με σταράτες κουβέντες, και, ίσως, ούτε καν με τη σκέψη – την ολοκλήρωση που είχε ζήσει».

Με άλλα λόγια, χαρά που δεν μοιράζεται είναι χαρά χαμένη.



LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...