Το πρόσωπο ενός άλλου

10 επιλεγμένοι αποθησαυρισμοί από την ομώνυμη ασπρόμαυρη ταινία του Χιρόσι Τεσιγκαχάρα (1966-TANIN NO KAO/THE FACE OF ANOTHER) που βασίζεται σε βιβλίο του Κόμπο Άμπε (Το πιο γνωστό βιβλίο του είναι: “ Η γυναίκα της άμμου”). Ελπίζω ότι υπαινίσσονται, χωρίς να αναπληρώνουν βέβαια οπτικά, τη μαγεία που κρύβει μια πολυπρισματική ταινία που, μολονότι διατηρεί την κλασσική αφήγηση, αναπτύσσεται με πλάνα σπάνιας αισθητικής ομορφιάς και ιντριγκαδόρικο διάλογο των ηρώων. “Το πρόσωπο ενός άλλου” , μια αλληγορία για την ανθρώπινη ταυτότητα αλλά και για το πρόσωπο της Ιαπωνίας εκείνη την εποχή, αρχικά υποτιμήθηκε ως αντιγραφή προβληματισμών και κινηματογραφικής φόρμας του Αντονιόνι, Μπέργκμαν και Ρενέ, αλλά απέκτησε προϊόντος του χρόνου τη θέση που της αναλογεί στο κινηματογραφικό σύμπαν:

1.Είπε ο γιατρός: “Τα συμπλέγματα κατωτερότητας σκάβουν τρύπες στην ψυχή και εγώ τις γεμίζω.”

2.Είπε ο άντρας χωρίς πρόσωπο, στη γυναίκα του: “Δεν μπορείς να μείνεις ακίνητη όταν δεν γυαλίζεις τα πετράδια.”

3.Είπε επίσης ο άντρας χωρίς πρόσωπο, στη γυναίκα του: “Κάθισες εκεί για να μην κοιταζόμαστε ο ένας με τον άλλο.”

4.Μετά φιλοσόφησε: “Ο πολιτισμός απαιτεί φως ακόμα και τη νύχτα. Όμως ένας άνθρωπος χωρίς πρόσωπο είναι ελεύθερος μόνο όταν το σκοτάδι κυβερνά τον κόσμο. Γι’ αυτό τα ψάρια της αβύσσου είναι τόσο τερατώδη.”

5.Πολύ αργότερα μονολόγησε: “Οι κινηματογράφοι δουλεύουν στο σκοτάδι. Δεν σε νοιάζει πως φαίνεσαι.”

6.Κάποια στιγμή στο σπίτι, η γυναίκα του τον ρώτησε, αν έχει αναρωτηθεί ποτέ γιατί οι γυναίκες φορούν μακιγιάζ. Μετά από την αμηχανία του εξήγησε: “Την εποχή εκείνου του μύθου οι γυναίκες θεωρούσαν αρετή να καλύπτουν το πρόσωπο τους. Γι’ αυτό ποιήματα της εποχής μιλούν μόνο για τα μαλλιά τους. Στις αραβικές χώρες τα πρόσωπα των γυναικών είναι κρυμμένα”. “Το μακιγιάζ είναι δηλαδή ένα σημάδι μάσκας;”, ρώτησε βαριεστημένα ο άντρας. Η γυναίκα του αποκρίθηκε: “ Είναι σημάδι ταπεινότητας. Όταν μια γυναίκα είναι γυναίκα το πρόσωπο της δεν αξίζει να φαίνεται χωρίς μακιγιάζ.”

7.Σκηνές αργότερα και αφού ο άντρας χωρίς πρόσωπο είχε αποκτήσει με τη βοήθεια του γιατρού ένα πρόσωπο μάσκα, ο γιατρός τον συμβούλεψε: “Η αναγνώριση προσώπων είναι μια ανώτερη νοητική λειτουργία. Η όσφρηση του καθυστερημένου κοριτσιού που σε αναγνώρισε ίσως μοιάζει με ενός σκύλου. Μη φοβάσαι, ένας φίλος δε θα σε αναγνωρίσει.”

8.Αργότερα ο γιατρός επισήμανε: “Τα ρούχα που φοράς ταιριάζουν απόλυτα με τη μάσκα. Η μάσκα διάλεξε τα ρούχα για σένα. Σε διέταξε να ντυθείς με αυτόν τον τρόπο.”

9.Οι στίχοι του τραγουδιού, στο μαγαζί που συνομιλούν και πίνουν ο άντρας και ο γιατρός του, πηγαίνουν έτσι: “Βλέπω το πρόσωπο σου εμπρός μου, όμως δε σε αναγνωρίζω. Πού είναι αυτός που ήξερα χθες; Σε είδα στην ομίχλη σαν μέσα από παγωμένο γυαλί. Ήσουν τόσο κοντά και όμως τόσο μακριά. Έλαμπες στο φεγγαρόφωτο σαν να ήταν το δέρμα σου από γυαλί. Ήσουν καλός μαζί μου κι ας ήσουν ξένος.”

10.Ο γιατρός αποφάνθηκε για τον άντρα: “ Συνήθισες τη μάσκα ή η μάσκα συνήθισε εσένα.”

http://www.myfilm.gr/article2759.html