Η πολιτική διαχείριση της κοινωνικής κατάρρευσης

  Γιάννης Σιώτος*

Με τη βοή από τα συνθήματα των διαδηλωτών να αντηχεί στους δρόμους των μεγάλων αμερικανικών πόλεων, οι «New York Times» δημοσίευαν μια συγκλονιστική έρευνα. Στο επίκεντρό της ο κλάδος της υγείας, οι μάνατζερ και οι μεγαλομέτοχοι μεγάλων νοσοκομείων. Οι «άριστοι» δηλαδή της υγείας, οι οποίοι κλήθηκαν να διαχειριστούν το βαρύ φορτίο της αντιμετώπισης της πανδημίας.

Οι επικεφαλής λοιπόν των πιο ισχυρών οργανισμών υγειονομικής περίθαλψης απέλυσαν ή προχώρησαν σε μειώσεις των αποδοχών σε δεκάδες χιλιάδες γιατρούς, νοσοκόμες και σε άλλους χαμηλόμισθους εργαζόμενους, παρά το γεγονός ότι οι οι επιχειρήσεις τους είχαν επιδοτηθεί στο πλαίσιο του CARE με περισσότερα από 15 δισ. δολάρια. Και ενώ έσπρωχναν στον καιάδα της ανεργίας και της φτώχειας χιλιάδες απλούς εργαζόμενους, οι ίδιοι εισέπραξαν αμοιβές που αγγίζουν το 1 δισ. δολάρια.

Πολλοί θα απορήσουν με την κραυγαλέα απανθρωπιά. Οσοι όμως έχουν καλό μνημονικό δεν εξεπλάγησαν. Τα ίδια δεν έκαναν και οι τραπεζίτες –ακόμα και οι δικοί μας– που με πρόσχημα την «εξυγίανση» από τη μία εισέπραξαν τα δισ. των διασώσεων και από την άλλη απέλυαν εκατοντάδες εργαζόμενους και ξεσπίτωναν εκατοντάδες εκατομμύρια ατυχείς δανειολήπτες;

Πλέον οι ελίτ, έχοντας απαλλαγεί από κάθε περιορισμό αδιαφορούν για όλα: Για τις πανδημίες. Για την δυστυχία. Για την πείνα. Για τις ανθρωπιστικές κρίσεις. Δεν τις πτοούν ούτε οι κοινωνικές εκρήξεις. Ούτε οι μαζικές διαδηλώσεις. Ούτε οι εκρήξεις βίας. Το μοναδικό που υπολογίζουν είναι οι τσέπες των CEO και των μετόχων – κάποιες φορές ούτε καν αυτές, αφού η πρόσφατη ιστορία έχει αποκαλύψει μία σειρά σκανδάλων με θύματα του μετόχους. Θεωρούν το χρήμα των πολιτών που διοχετεύεται σε αυτούς με διάφορες μορφές –προγράμματα σωτηρίας, επιδοτήσεις, επιχορηγήσεις, ενισχύσεις κ.ά.– ως υποχρέωση της πολιτείας και γι’ αυτό φροντίζουν στη διακυβέρνηση να υπάρχουν ηγεσίες που να εξυπηρετούν καλύτερα τα συμφέροντά τους. Ηγέτες που να τους γεμίζουν τα ταμεία στο όνομα της κοινωνικής αναγκαιότητας και της ανωτέρας βίας, χωρίς περιορισμούς, υποχρεώσεις και δεσμεύσεις. Και τώρα, με πρόσχημα την ύφεση λόγω πανδημίας, βλέπουμε το έργο αυτό να παίζεται σε κάθε «γειτονιά» του πλανήτη. Και η δική μας γειτονιά δεν μπορεί να είναι η εξαίρεση…

 https://www.efsyn.gr/stiles/apopseis/247083_i-politiki-diaheirisi-tis-koinonikis-katarreysis

Tyson Foods

…Χιλιάδες πέθαναν εξαιτίας της άρνησης του Ντόναλντ Τραμπ να χρησιμοποιήσει το σύνολο των εξουσιών που του παρέχει ο νόμος περί αμυντικής παραγωγής και να αυξήσει την παραγωγή εξοπλισμού ατομικής προστασίας.

Αντίθετα, ο Αμερικανός πρόεδρος επικαλέστηκε τον νόμο αυτό προκειμένου να υποχρεώσει τους εργαζόμενους της αμερικανικής βιομηχανίας κρέατος να επιστρέψουν στις γραμμές επεξεργασίας. Ο εξαναγκασμός αυτός εκτόξευσε τα κρούσματα κορονοϊού στον κλάδο.

Ο κολοσσός επεξεργασίας και εμπορίας κρέατος Tyson Foods αναγκάστηκε νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα να κλείσει εργοστάσιο στην Αϊόβα, καθώς περισσότεροι από 500 εργαζόμενοι εκεί (22%) έχουν προσβληθεί από τον κορονοϊό. Συνολικά πάνω από 7.000 εργαζόμενοι της Tyson Foods έχουν προσβληθεί μέχρι σήμερα από τον ιό.

Στις επανειλημμένες διαμαρτυρίες των εργαζομένων για την παντελή έλλειψη μέτρων προστασίας στις ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες εργασίας, η απάντηση της εργοδοσίας ήταν να τους υποχρεώσει να προσέρχονται στη βάρδια τους ακόμη και όταν εκδήλωναν συμπτώματα του Covid-19. Από την πλευρά τους οι αρμόδιες ελεγκτικές αρχές έκαναν... την πάπια.

Το αμερικανικό υπουργείο Εργασίας ενέτεινε ακόμη περισσότερο τις πιέσεις προς τους πιο φτωχούς εργαζόμενους, αποφασίζοντας ότι όσοι εξ αυτών αρνούνταν να επιστρέψουν στη δουλειά τους λόγω κορονοϊού δεν θα δικαιούνταν το επίδομα της πανδημίας.

Το υπουργείο απείλησε μάλιστα ότι όσοι τολμούσαν να παραβιάσουν τους κανόνες κινδύνευαν να θεωρηθούν ύποπτοι απάτης. Κατόπιν προτροπής του μάλιστα, οι πολιτείες του Οχάιο και της Αϊόβα δημιούργησαν ανοικτές γραμμές στο διαδίκτυο όπου οι εργοδότες μπορούσαν να καταδώσουν τους «ύποπτους» εργαζόμενους τους στις αρχές. Οι σκλάβοι έπρεπε πάση θυσία να επιστρέψουν στη γαλέρα...

Ο εξαναγκασμός σε επισφαλείς ανασφαλείς συνθήκες εργασίας δεν συνέβη βέβαια χωρίς αντιδράσεις. Από τα μέσα Μαρτίου εκδηλώθηκαν σε όλες τις ΗΠΑ περί τις 500 κινητοποιήσεις εργαζομένων, την πλειονότητα των οποίων τα μεγάλα Μαζικά Μέσα Ενημέρωσης «έθαψαν».

Οι περισσότερες εξ αυτών πραγματοποιήθηκαν χωρίς την έγκριση και τη στήριξη των επίσημων συνδικάτων. Μεταξύ άλλων, οδηγοί λεωφορείων στο Ντιτρόιτ και το Μπέρμινγχαμ, εργάτες ορνιθοτροφείων στο Μέμφις, εργαζόμενοι σε αποθήκες της Kroger στο Μέμφις, εργαζόμενοι των συστημάτων αποχέτευσης στο Πίτσμπουργκ και τη Νέα Ορλεάνη, υπάλληλοι σε αλυσίδες φαστ φουντ του Σικάγο και της Νέας Ορλεάνης, -οι περισσότεροι Αφροαμερικανοί- προέβησαν σε απεργιακές κινητοποιήσεις και διαμαρτυρίες. Αμερικανοασιάτισες νοσοκόμες βγήκαν επανειλημμένα έξω από τα νοσοκομεία τους και διαδήλωσαν απαιτώντας ασφαλέστερο εξοπλισμό, Μεξικανοί μετανάστες αποτέλεσαν τη ραχοκοκκαλιά των αντιδράσεων που σημειώθηκαν στα εργοστάσια επεξεργασίας κρέατος των Μεσοδυτικών Πολιτειών, ενώ απεργίες εκδηλώθηκαν και σε οκτώ εργοστάσια συσκευασίας φρούτων, έναν χώρο όπου δύσκολα η εργοδοσία επιτρέπει να εκδηλωθούν εργατικές κινητοποιήσεις.

Οι εργαζόμενοι ανέδειξαν μεταξύ άλλων έξυπνες μορφές διαμαρτυρίας, όπως οι πικετοφορίες με αυτοκίνητα και τα κονβόι αλληλεγγύης που κινούνταν με υπερβολικά χαμηλή ταχύτητα γύρω από μια επισφαλή για την υγεία του προσωπικού της επιχείρηση, όπως οι αλυσίδες φαστ φουντ, δυσχεραίνοντας την πρόσβαση των πελατών σε αυτή.

Στο Σικάγο μάλιστα τέτοιου είδους κινητοποιήσεις υποστηρίχτηκαν και από... τροχόσπιτα. Την περίοδο που συνέβαιναν όλα αυτά, το CNN και τα υπόλοιπα μεγάλα δίκτυα επέλεξαν να εστιάσουν τα σχετικά ρεπορτάζ τους σε μερικές δεκάδες οπλισμένους λευκούς Αμερικανούς που μπούκαραν στα κυβερνητικά μέγαρα κάποιων πολιτειών απαιτώντας το τέλος της καραντίνας. Σήμερα οι κάμερές τους τρέχουν πίσω από τα λεηλατημένα καταστήματα...

https://www.efsyn.gr/kosmos/boreia-ameriki/246237_merokamato-toy-thanatoy-stin-epohi-toy-koronoioy

Το χρέος και το πλιάτσικο

Γιάννης Σιώτος*

Η πραγματική απειλή που έχουν μπροστά τους δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη δεν είναι ούτε ο κορονοϊός ούτε η ύφεση. Είναι οι κρίσεις χρέους που θα ακολουθήσουν την πανδημία και θα παρασύρουν την ανθρωπότητα σε έναν φαύλο κύκλο εξαθλίωσης, εκχώρησης κυριαρχικών δικαιωμάτων στους δανειστές και συρρίκνωσης ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών.

Τα πρώτα θύματα της κρίσης θα είναι –όπως και στο παρελθόν– οι πιο ευάλωτες και οι πιο φτωχές χώρες και επιχειρήσεις. Ομως, από τη διάρκεια και την ένταση της ύφεσης θα εξαρτηθεί αν σε αυτό το γαϊτανάκι του τρόμου θα βρεθούν εγκλωβισμένες οικονομίες που σήμερα θεωρούνται απόρθητες και επιχειρηματικοί κολοσσοί που εμφανίζονταν ανίκητοι. Η προοπτική να τυλιχτεί η ανθρωπότητα από μια αχλή, στην οποία κανείς πέραν των πιστωτών δεν θα αισθάνεται ασφαλής, φαντάζει πιο πιθανή από ποτέ άλλοτε.

Ο κορονοϊός και το χρέος κατέστησαν το πέρασμα της παγκοσμιοποίησης στη φάση της ωριμότητας πιο ανώδυνο και πιο αναίμακτο, διαψεύδοντας εκείνους που υποστήριζαν ότι ο Covid-19 σηματοδοτεί το τέλος της. Οσα έχουν γίνει και οι μέθοδοι (περιστολή ατομικών ελευθεριών και δικαιωμάτων) που εφαρμόστηκαν δεν είναι παρά μια μικρογραφία ενός δυστοπικού κόσμου στον οποίο η πανσοφία των αγορών θα είναι η νέα θρησκεία και η λεηλασία των πόρων, η συγκέντρωση των αγορών και η περιστολή ελευθεριών, η νέα αδιαπραγμάτευτη πραγματικότητα.

Οι πτωχές και οι χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου της Αφρικής, της Ασίας και της Νότιας Αμερικής είναι ο προπομπός, καθώς αργά ή γρήγορα στο ίδιο μονοπάτι θα βαδίσουν και οι πιο ευάλωτες οικονομίες του ανεπτυγμένου κόσμου. Στις αρχές Απριλίου, οι «επενδυτές» είχαν αποσύρει περισσότερα από 96 δισεκατομμύρια δολάρια από όλες τις αναδυόμενες αγορές και οι εκροές κεφαλαίων συνεχίζονται. Η κίνηση αυτή προκάλεσε συναλλαγματικές κρίσεις.

Το ραντ της Νότιας Αφρικής και το ρεάλ της Βραζιλίας ήδη υποχώρησαν κατά 25% μέχρι στιγμής φέτος, ενώ ανάλογα προβλήματα αντιμετωπίζουν η Κένυα, η Νιγηρία και άλλες χώρες. Με τα νομίσματά τους να μετατρέπονται σε «χαρτιά», η εξυπηρέτηση των εξωτερικών δανείων έγινε ανέφικτη, η χρηματοδότηση των εισαγωγών αδύνατη και η πρόσβαση σε πηγές χρηματοδότησης απαγορευτική.

Στην Αφρική οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν, ενώ η υγειονομική κρίση θα είναι ανεξέλεγκτη αν δεν βρεθούν τα επιπλέον 10,6 δισ. δολάρια που σύμφωνα με τα Ηνωμένα Εθνη χρειάζονται για να αντιμετωπιστεί η πανδημία. Για να αντιμετωπίσουν την «κεφαλαιακή καραντίνα», οι φτωχές χώρες στράφηκαν στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και στην Παγκόσμια Τράπεζα. Το ΔΝΤ έχει ήδη αποδεσμεύσει κεφάλαια έκτακτης ανάγκης σε τουλάχιστον 39 χώρες και μέχρι τα τέλη Μαρτίου περισσότερες από 40 χώρες το προσέγγισαν για βοήθεια.

Η Παγκόσμια Τράπεζα ετοιμάζεται να χορηγήσει 14 δισ. δολάρια. Ωστόσο, αυτά τα ανεπαρκή ποσά δόθηκαν με βαριές εγγυήσεις και επώδυνους όρους, που θα γίνουν αβάσταχτοι όταν τα χρήματα αυτά εξαντληθούν και θα απαιτηθεί νέος δανεισμός. Ετσι, στο όνομα του χρέους θα ολοκληρωθεί η λεηλασία των πρώτων υλών και της γης, ενώ η πείνα θα προκαλέσει συγκρούσεις, θα αναδείξει δικτάτορες και θα αναγκάσει εκατομμύρια να πάρουν τον δρόμο για τη Δύση.

Πολλά απ’ αυτά θα είχαν αποφευχθεί ή θα είχαν αμβλυνθεί αν η Κίνα, ο μεγαλύτερος δανειστής των αναπτυσσόμενων και φτωχών χωρών, δεν αποφάσιζε να σφίξει το βρόχο του δανεισμού. Στις 15 Απριλίου, τα μέλη του G20 –εκτός της Κίνας– δεσμεύτηκαν να αναστείλουν την αποπληρωμή όλων των δανείων έως το τέλος του έτους. Το Πεκίνο εξαίρεσε εκατοντάδες μεγάλα δάνεια που είχαν δοθεί σε δεκάδες χώρες για την κατασκευή 1.800 έργων στο πλαίσιο του προγράμματος Belt and Road.

Ετσι ανάγκασε τα κράτη-οφειλέτες να επιλέξουν μεταξύ της εξυπηρέτησης του χρέους και της εισαγωγής βασικών αγαθών, όπως τρόφιμα και ιατρικές προμήθειες. Ανάμεσα στα κράτη-οφειλέτες της Κίνας είναι το Πακιστάν, που έχει δανειστεί τουλάχιστον 21 δισ. δολάρια (7% του ΑΕΠ), η Νότια Αφρική με 14 δισ. δολάρια περίπου (4% του ΑΕΠ), το Τζιμπουτί (80% του ΑΕΠ), η Αιθιοπία (20% του ΑΕΠ) και άλλα. Προφανής στόχος της κινεζικής ηγεσίας είναι να αρπάξει τις πολύτιμες για αυτήν πρώτες ύλες τους και να οικειοποιηθεί την ανεκτίμητη γη τους. Με όπλο το χρέος, εκτοπίζει τους δυτικούς ανταγωνιστές και εξασφαλίζει τη σχεδόν μονοπωλιακή εκμετάλλευση των φυσικών πόρων των χωρών αυτών.

Ανάλογες πρακτικές, προσαρμοσμένες σε ευρωπαϊκές προδιαγραφές, ακολουθεί από το 2010 η Γερμανία με τις υπερχρεωμένες χώρες της Ευρώπης. Η πολιτική του πανίσχυρου αυταρχικού πιστωτή έγινε φανερή στο τελευταίο συμβούλιο κορυφής που αφορούσε τη χρηματοδότηση για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας. Η κυρία Μέρκελ μπορεί να μην έβαλε, ακόμα, το μαχαίρι στον λαιμό της Ιταλίας, της Ελλάδας, της Ισπανίας, όπως η Κίνα στο Τζιμπουτί, αλλά το κούνησε απειλητικά μπρος στο πρόσωπό τους.

Γιατί, όπως και να το κάνουμε, οι «συμβιβασμοί» που συζητά δεν είναι τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο από μια παράκαμψη πριν από το τέρμα, στο οποίο θα βρίσκονται οι Γερμανοί και οι κολαούζοι τους για να αρπάξουν από τους Ιταλούς, Ελληνες, Ισπανούς και όσους ακόμα Ευρωπαίους θα βρεθούν στη δίνη της υπερχρέωσης, ό,τι τους έχει γυαλίσει στο μάτι.

Εκτός από το κρατικό χρέος υπάρχει και το εταιρικό, το οποίο βρίσκεται σε επίπεδα-ρεκόρ. Η ύφεση θα οδηγήσει τις περισσότερες υπερχρεωμένες επιχειρήσεις να κηρύξουν στάση πληρωμών και οι τράπεζες σε κάποιες απ’ αυτές θα προτείνουν προγράμματα αναδιάρθρωσης, οι περισσότερες όμως θα καταρρεύσουν για να τις πλιατσικολογήσουν.

Ο κορονοϊός έβαλε σε κίνηση τον μηχανισμό για τη μεγαλύτερη και βιαιότερη αναδιανομή πλούτου στην ανθρώπινη ιστορία. Ο κ. Μητσοτάκης και οι ιδεολογικοί συγγενείς του σε όλο τον κόσμο έχουν μία μοναδική ευκαιρία να εφαρμόσουν τις πολιτικές τους υποδυόμενοι τους σωτήρες. Αυτό που προκαλεί απορία είναι η εκκωφαντική σιωπή της Αριστεράς, η οποία προφασιζόμενη την «υπευθυνότητα» παρακολουθεί τους πλιατσικολόγους να «ακονίζουν τα μαχαίρια τους» με την αταραξία του... παρατηρητή.

*Δημοσιογράφος, συγγραφέας

https://www.efsyn.gr/stiles/apopseis/241826_hreos-kai-pliatsiko

Μίλαν Κούντερα- Η ανεπανόρθωτη ανισότητα

Στο παρακάτω απόσπασμα  από το βιβλίο «Ο Πέπλος» του Μίλαν Κούντερα, Εστία (2005), επισημαίνεται εύστοχα η πρωτοκαθεδρία των μεγάλων εθνών, που επιβάλουν με την κυρίαρχη γλώσσα τους, ευκολότερα τους σπουδαίους συγγραφείς τους. Είναι εμφανώς πιο δύσκολο να επιβληθεί σε διεθνή κλίμακα ένας συγγραφέας από μια μικρή χώρα, που μιλιέται μια γλώσσα από μερικά μόνο εκατομμύρια ανθρώπων. Η ανεπανόρθωτη αυτή ανισότητα μπορεί να έχει λίγο αμβλυνθεί στις μέρες μας, καθώς μεταφράζονται πολλοί περισσότεροι συγγραφείς, από μικρές χώρες, που γράφουν στην εθνική τους γλώσσα, αλλά δε παύει γενικά να ισχύει. Η αρχή του κειμένου με τη συνθήκη του Μονάχου είναι πια πνευματώδης διαπίστωση για την διαπραγματευτική ικανότητα μικρών εθνών, τραγικά επίκαιρη στις μέρες μας με τις συριζέικες διαπραγματεύσεις.

       

Το όνομα του Μονάχου έγινε σύμβολο της συνθηκολόγησης με τον Χίτλερ. Ας γίνω όμως περισσότερο συγκεκριμένος: στο Μόναχο, το φθινόπωρο του 1938, οι τέσσερις μεγάλοι, η Γερμανία, η Ιταλία, η Γαλλία και η Μεγάλη Βρετανία, διαπραγματεύθηκαν τις τύχες μιας μικρής χώρας στην οποία αρνήθηκαν ακόμα και το δικαίωμα του λόγου. Σ’ ένα δωμάτιο παραδίπλα οι δύο Τσέχοι διπλωμάτες περίμεναν όλη νύχτα, για να τους οδηγήσουν το πρωί, μέσα από ατελείωτους διαδρόμους, σε μια αίθουσα που ο Τσάμπερλαιν και ο Νταλαντιέ, κουρασμένοι, μπλαζέ, και μες στα χασμουρητά, τους ανακοίνωσαν τη θανατική καταδίκη.

«Μια μακρινή χώρα για την οποία ξέρουμε ελάχιστα (a far away country of which we know little). Ήταν σωστά τα περίφημα λόγια με τα οποία θέλησε ο Τσάμπερλαιν να δικαιολογήσει τη θυσία της Τσεχοσλοβακίας. Στην Ευρώπη απ’ τη μια είναι οι μεγάλες χώρες κι απ’ την άλλη οι μικρές. Είναι τα έθνη που έχουν στρογγυλοκαθίσει στις αίθουσες διαπραγματεύσεων και τα έθνη που περιμένουν όλη νύχτα στον προθάλαμο.

Τα μικρά έθνη δεν τα ξεχωρίζει από τα μεγάλα το ποσοτικό κριτήριο του αριθμού των μελών τους, είναι κάτι πολύ βαθύτερο: η ύπαρξη τους δεν αποτελεί για τα ίδια αυτονόητη βεβαιότητα, αλλά πάντα ένα ερώτημα, ένα στοίχημα, ένα ρίσκο. Βρίσκονται σε άμυνα απέναντι στην Ιστορία, αυτήν τη δύναμη που τα προσπερνά, που δεν τα παίρνει υπόψη της, που δεν τα αντιλαμβάνεται καν. («Μόνο αν αντισταθούμε στην Ιστορία εν γένει μπορούμε να αντισταθούμε και στη σημερινή Ιστορία» έγραψε ο Γκομπρόβιτς.)

Οι Πολωνοί είναι εξίσου πολυάριθμοι με τους Ισπανούς. Αλλά η Ισπανία είναι μια γηραιά δύναμη που η ύπαρξη της δεν απειλήθηκε ποτέ, ενώ η Ιστορία έμαθε τους Πολωνούς τι θα πει να μην υπάρχεις. Στερημένοι το κράτος τους, έζησαν περισσότερο από έναν αιώνα στον προθάλαμο του θανάτου. « Η Πολωνία δεν χάθηκε ακόμα» είναι ο συγκλονιστικός πρώτος στίχος του εθνικού τους ύμνου, και εδώ και 50 περίπου χρόνια ο Βίτολντ Γκομπρόβιτς, σε μια επιστολή του προς τον Τσέσλαβ Μίλος, έγραψε μια φράση που δεν θα περνούσε ποτέ απ’ το μυαλό ενός Ισπάνου: «Αν υπάρχει ακόμα η γλώσσα μας, έπειτα από 100 χρόνια…».

Ας προσπαθήσουμε να φανταστούμε ότι οι ισλανδικές σάγκες είχαν γραφτεί στα αγγλικά. Τα ονόματα των ηρώων τους θα μας ήταν σήμερα εξίσου οικεία με το όνομα του Τριστάνου ή του Δον Κιχώτη. Ο μοναδικός αισθητικός χαρακτήρας τους, που αμφιταλαντεύεται μεταξύ χρονικού και μυθοπλασίας, θα είχε προκαλέσει τη γέννηση πλήθους θεωριών. Θα τσακωνόμασταν για να αποφασίσουμε αν μπορούμε να θεωρήσουμε ότι είναι τα πρώτα ευρωπαϊκά μυθιστορήματα. Σεν εννοώ πως τις ξεχάσαμε, έπειτα από αιώνων αδιαφορία, οι σάγκες έγιναν αντικείμενο μελέτης στα πανεπιστήμια όλου του κόσμου. Ανήκουν όμως στην «αρχαιολογία της φιλολογίας», δεν επηρεάζουν τη ζωντανή λογοτεχνία.

Οι Γάλλοι δεν έχουν συνηθίσει να ξεχωρίζουν το έθνος από το κράτος, κι έτσι ακούω συχνά να χαρακτηρίζουν τον Κάφκα Τσέχο συγγραφέα (από το 1918 ήταν όντως Τσεχοσλοβάκος πολίτης). Φυσικά πρόκειται για ανοησία. Ο Κάφκα, πρέπει να το υπενθυμίσω, έγραφε μόνο στα γερμανικά και θεωρούσε τον εαυτό του, χωρία καμία αμφιβολία, Γερμανό συγγραφέα. Ας φανταστούμε προς στιγμήν πως είχε γράψει τα βιβλία του στα Τσέχικα. Ποιος θα τα ήξερε σήμερα; Ο Μαξ Μπρόντ, ώσπου να κατορθώσει να επιβάλλει τον Κάφκα στην παγκόσμια συνείδηση, χρειάστηκε να καταβάλλει γιγαντιαίες προσπάθειες, επί είκοσι χρόνια και με την υποστήριξη των μεγαλύτερων Γερμανών συγγραφέων! Ακόμα κι αν ένας εκδότης της Πράγας κατόρθωνε να εκδώσει τα βιβλία του υποθετικού Τσέχου Κάφκα, κανένας από τους συμπατριώτες του( δηλαδή κανένας Τσέχος) δεν θα είχε τα απαραίτητο κύρος για να κάνει γνωστά στον κόσμο αυτά τα αλλόκοτα κείμενα, που θα ήταν γραμμένα στη γλώσσα μια μακρινής χώρας of which we know little. Όχι, πιστέψτε, κανένας δεν θα τον ήξερε τον Κάφκα σήμερα αν ήταν Τσέχος, κανένας.

Το Φερντυντούρκε του Γκομπρόβιτς εκδόθηκε στα πολωνικά το 1938. Χρειάστηκε να περιμένει δεκαπέντε χρόνια ώσπου να το διαβάσει τελικά ένας Γάλλος εκδότης και να το απορρίψει. Και χρειάστηκαν πολλά ακόμα χρόνια ώσπου να μπορέσουν οι Γάλλοι να το βρουν στα βιβλιοπωλεία τους.