Πρόσκληση σε γεύμα με την Λιλή Ζωγράφου

Αποδελτιώνοντας αυτές τις μέρες το αρχείο μου έπεσα πάνω σε μια από τις τελευταίες συνεντεύξεις της Λιλής Ζωγράφου, μάλλον το μακρινό 1997, ένα χρόνο πριν το θάνατο της. Ήταν μια πρόσκληση σε γεύμα με την Λιλή Ζωγράφου  από τη στήλη του περιοδικού Έψιλον της Ελευθεροτυπίας,  που επιμελείτο η δημοσιογράφος Σίσσυ Αλωνιστριώτου. Η συνέντευξη δόθηκε στον Γ.Καρουσάκη και κάποιες απαντήσεις της παραμένουν δραματικά επίκαιρες, ενώ κάποιες προβλέψεις της δυστυχώς επαληθεύτηκαν, επιβεβαιώνοντας τη διορατικότητα της. Από μια πρόχειρη αναζήτηση διαπίστωσα πως δεν είναι δημοσιευμένη στο διαδίκτυο, όσο για το πολυσχιδές έργο της δε θα σημειώσω κάτι παρά μόνο ότι με τη διαθήκη της παραχώρησε τα συγγραφικά της δικαιώματα για την ενίσχυση των Παιδικών Χωριών SOS Ελλάδος.

-Σας ζητούν συνεχώς την άποψη σας- και εσείς τη λέτε…

Έχω απόψεις αναρχικές, αντιρατσιστικές, υπερανθρώπινες, και αγανακτώ με οτιδήποτε με προκαλεί.

-Στις αναρχικές απόψεις συμπεριλαμβάνεται και η αποχή ψήφου;

Α, όχι! Ψηφίζω μετά πάθους. Είμαι αναρχική ως προς τα θέματα της Εκκλησίας, ως προς τα θέματα των ιεραρχών στα τσακώματα τους- αυτά τα βλέπω με φοβερά σαρδόνιο ύφος.

-Είστε πάντα στην άλλη πλευρά της εξουσίας; Τι σας ενοχλεί;

Κοιτάξτε η εξουσία δεν μπορεί να επικρατήσει εάν δεν κάνει ατιμίες και βρωμιές. Ο ελληνικός χώρος είναι πάρα πολύ δηλητηριασμένος από τον αποικιοκρατισμό. Ο ελλαδικός χώρος λαμβάνει εντολές. Εξετέθη και ο Σημίτης με τα Ίμια, μην το ξεχνάμε αυτό.

-Έχετε σκεφτεί ότι μπορεί να αποτελείται, με την αντίδραση σας, ένα άλλοθι της εξουσίας, που εξυπηρετεί τελικά την ισορροπία της;

Όχι. Έτσι δε με έχουν χρησιμοποιήσει. Με έχουν χρησιμοποιήσει για ατού, στην άρνηση μου θετικά.

-Η δική σας δύναμη ποια είναι;

Εκείνη της μη ενδοτικότητας μου. Η αυθεντικότητα, όταν τη διαθέτει κάποιος, χωρίς να κρύβει συμφέρον ή καμία συναλλαγή, σημαίνει και έναν… αντρισμό. Είμαι εκ γενετής ελεύθερη. Δεν αγωνίστηκα ποτέ για τη σκλαβιά μου- και μη ξεχνάτε ότι είμαι η νεολαία του πολέμου, προέρχομαι από τους δεκαεννιάρηδες και τους εφήβους του πολέμου. Την ελευθερία την άρπαξα μόνη μου.

-Με τίμημα ή χωρίς;

Με τίμημα φοβερό. Ήμουνα για όλους, ακόμα και για την αριστερά που τότε συνεργαζόμουνα μαζί της-τώρα να το πούμε;-η πουτάνα του καθεστώτος. Η ελευθερία μου ήτανε προκλητική, γιατί εγώ ονειρεύτηκα την ελευθερία της αριστεράς ουσιαστικά, με την ψυχοσύνθεση μου. Το να νοιώθεις ελεύθερος είναι θέμα ιδιοσυγκρασίας και ιδιοσυστασίας, δηλαδή και σκεπτικισμού δικού σου. Ο κομμουνισμός εμπόδισε κάθε ελευθερία –και το ξέρουμε πια όλοι, πάρα πολύ καλά.

-Λειτούργησε, δηλαδή ως ένας ακόμη μηχανισμός διεκδίκησης της εξουσίας;

Δυνάστευσης.

-Αυτή του τη διάσταση τη γνωρίζατε από την αρχή;

Αν ήξερα την απάτη; Κοιτάξτε, ο Μαρξ δεν πέθανε, όπως δεν πέθανε και η αιτία που δημιούργησε τον Μαρξ, δηλαδή η αδικία στον κόσμο. Το ανθρώπινο δίκαιο εξακολουθεί να υφίσταται και να διεκδικεί τα δικαιώματα του. Αλλά δεν μπορείς να αντέξεις να δουλεύεις και να στερείσαι για την επόμενη γενιά. Αυτά είναι οι ψευτιές του κομμουνισμού, τα κοινά του σημεία με τον χριστιανισμό. Έχασα κάθε ελπίδα ότι υπάρχει ελπίς για την ανθρωπότητα. Εφόσον το νόμισμα καθορίζει τους δυνατούς από τους αδύνατους… Τώρα βλέπω ότι διαμαρτυρία διαμορφωμένη δεν υπάρχει.

-Παράλληλα βιώνουμε και μια αίσθηση ευφορίας στη δημόσια ζωή, την αισιοδοξία της εξέλιξης. Δεν βλέπω να συμφωνείται…

Δεν κρατούνε τυχαία τους λαούς κάτω του μέσου επιπέδου. Εμείς οι διανοούμενοι καθαριζόμαστε στο άψε- σβήσε. Διαμαρτυρηθήκαμε για το 2004, για τα κλαπατσίμπαλα που ανάψανε και χοροπηδήσανε όλοι με τη Γιάννα Αγγελοπούλου, αλλά…

-Είστε δηλαδή εναντίον των Ολυμπιακών αγώνων που θα γίνουν στη χώρα μας;

Πιστεύω ότι η Ελλάδα θα πάει 100χρόνα κάτω οικονομικά. Εκατό χρόνια θα αγωνισθεί να βγει από αυτή τη δαπάνη των Ολυμπιακών αγώνων. Και ο Σημίτης δεν έκανε λάθος που το ζήτησε. Άλλωστε, δεν το διεκδίκησε άμεσα όπως προσέξατε. Ας τους αφήσουμε τους μαλάκες να διεκδικούν Ολυμπιάδα και να ουρλιάζουν από θεάματα σκέφτηκε.

-Υπονοείται ότι υπάρχει κάποια σκοπιμότητα;

Βέβαια. Για να μπορέσει να εφαρμόσει την πολιτική του Μάαστριχτ. Όταν μίλησε στη Θεσσαλονίκη είπε ακόμη ότι δεν συζητάμε για γενικές αλλαγές στη φορολόγηση των πολιτών. Μίλησε για γενικές αλλαγές για να έχει το περιθώριο αργότερα να ανακαλέσει.

-Δεν βλέπεται κάτι θετικό; Μια άλλη άποψη αναφέρεται στις δυνατότητες διεθνούς προβολής της χώρας μας και στα πιθανά οφέλη που επεκτείνονται μέχρι τη διατήρηση της ασφάλειας μας. Τι λέτε για αυτό;

Η Τουρκία θα μας μισήσει. Θα σαλτάρει στα νησιά. Τι λέτε; Δεν ξέρει η Τουρκία το οικονομικό μας χάλι; Απ’ την άλλη, οι φιλότουρκοι Ευρωπαίοι είναι πολλοί περισσότεροι από τους φιλέλληνες Ευρωπαίους, που είναι μόνο διανοούμενοι. Δεν είναι συνταγματάρχες, στρατιωτικοί έμποροι και βιομήχανοι…

Short Cut

Η συζήτησε συνεχίστηκε σε άλλο κλίμα στην αυλή του εστιατορίου, στο τραπέζι που «αγαπούσε» ο Μάνος Χατζιδάκις. « Δεν υπήρχε πιο ακέραιος και θαρραλέος άνθρωπος, απ’ αυτόν» λέει και, με φυσικό τρόπο,φτάνουμε στα σπουδαία με κουβέντες περί:

…έρωτος: «Είναι το ευτυχέστερο χαμόγελο της ζωής. Γίνεται οδυνηρός όταν γίνεται καθημερινότητα και σύστημα. Ό έρωτας είναι πάρα πολύ ωραίος και ζωοδότης όταν εκφράζεται και εκδηλώνεται φυσικά, μέσα από τις ανάγκες του σώματος, όχι της ψυχής- μη λέμε τώρα μαλακίες»

…ήθους: «Είναι κόστος δικός μας, ατομικό. Δεν είναι συλλογικό και δεν έχει καμία σχέση με την ηθική. Το να είναι ένας άνθρωπος ηθικός είναι άσχετο με το ήθος του πέους του και του αιδοίου του»

…γραφής και βίου: «Δεν αντιδρούσα μόνο με τα γραπτά μου αλλά και με τον τρόπο ζωής μου. Αυτό για μένα είναι πιο ουσιαστικό. Μπορείς να γράφεις φιλελεύθερα πράγματα και να είσαι κακομοιριασμένος και να βρίσκεις μόνο το θάρρος να παρουσιάζεσαι…»

…περί ανθρώπων: «Είναι απρόβλεπτοι. Μην κάνεις ποτέ τη βλακεία να πεις καταλαβαίνω τους ανθρώπους».   

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%B9%CE%BB%CE%AE_%CE%96%CF%89%CE%B3%CF%81%CE%AC%CF%86%CE%BF%CF%85