«Από την κρίση θα βγούμε συλλογικά»
«Μετά τον πόλεμο, όταν η Ιταλία
γνώρισε ακραία φτώχεια, στις δύσκολες στιγμές οι παππούδες μας μιλούσαν για “porca miseria”, έκφραση που πια σε όλη την Ευρώπη είναι ένα είδος
κατάρας, αλλά και για τη “miseria ladra”, την κλέφτρα
μιζέρια. Αυτήν που μέσα από τη φτώχεια σού κλέβει αξιοπρέπεια, ελπίδα,
προοπτική, την ίδια τη ζωή σου. “Κλέφτρα Μιζέρια” είναι κι ο τίτλος της
εκστρατείας μας, γιατί σήμερα έχουμε τεράστια αύξηση της φτώχειας στην Ιταλία
που μας οδηγεί σε παρόμοιες καταστάσεις».
Ο Τζιουζέπε ντε Μάρτσο, εθνικός
συντονιστής της εκστρατείας, μέλος της Libera που μάχεται κατά των μαφιών, δημοσιογράφος, συνεργάτης
ανάμεσα στα άλλα έντυπα και της «Manifesto» και συγγραφέας πολλών βιβλίων, μίλησε στην «Εφ.Συν.» για τις
άγνωστες στατιστικές της ανέχειας και της ανισότητας που σαρώνουν την Ιταλία,
την απάντηση των κοινωνικών οργανώσεων στις πολιτικές της λιτότητας και την
έκκληση για μια πανευρωπαϊκή εκστρατεία με στόχο την εξαίρεση των κοινωνικών
δαπανών από το σύμφωνο σταθερότητας.
•Πώς ξεκίνησε η εκστρατεία
«Κλέφτρα Μιζέρια»;
Από την παραδοχή πως η φτώχεια δεν
είναι κάρμα με το οποίο γεννήθηκες: σήμερα είναι άμεση συνέπεια των πολιτικών
λιτότητας, των περικοπών στις δημόσιες δαπάνες για κοινωνικές υπηρεσίες όπως η
υγεία, η παιδεία, η κοινωνική πρόνοια, που σου στερούν κάθε προοπτική.
Στα επτά χρόνια της κρίσης στην Ιταλία
τριπλασιάστηκε ο αριθμός των δισεκατομμυριούχων, που είναι πλέον 332, όπως
τριπλασιάστηκε και η απόλυτη φτώχεια, που από 1,8 εκατ. πολίτες τώρα έφτασε να
πλήττει περισσότερους από 4,5 εκατομμύρια ανθρώπους.
Η σχετική φτώχεια υπερδιπλασιάστηκε
και πλέον αποτελεί συνθήκη σχεδόν 10 εκατομμυρίων ατόμων που επιβιώνουν με 506
ευρώ τον μήνα.
Το ένα στα τρία παιδιά ζει στη φτώχεια
και το 17,6% (πανευρωπαϊκή πρωτιά) εγκαταλείπει το σχολείο, ενώ σε κάποιες
περιοχές στον Νότο της χώρας η ανεργία των νέων είναι μεγαλύτερη του 40%. Αυτά τα χρόνια δόθηκαν στους
δήμους 19 δισ. ευρώ λιγότερα, εκμηδενίζοντας σχεδόν τη δυνατότητα για
κοινωνικές δράσεις.
Η νέα συνθήκη στην οποία μας οδήγησαν
αυτές οι πολιτικές είναι ένα είδος κοινωνικού δαρβινισμού, όπου οι πιο αδύναμοι
αφήνονται να πεθάνουν. Το δείχνουν και οι τεράστιοι αριθμοί αυτοκτονιών στη
χώρα μου.
Η καμπάνια στοχεύει στην κινητοποίηση δυνάμεων γύρω από το εκρηκτικό
πρόβλημα της φτώχειας στην Ιταλία, που όλο και διογκώνεται στα χρόνια της
κρίσης και της λιτότητας, υπονομεύοντας την ίδια τη δημοκρατία.
• Είστε από τους γνωστούς
ακτιβιστές της Libera. Πώς συνδέσατε τη μάχη κατά
των μαφιών και της διαφθοράς με τη μάχη κατά της φτώχειας;
Η μαφία δυναμώνει μέσα από τη φτώχεια,
γιατί μπορεί να εκβιάζει τους φτωχούς, τους ανέργους, τους άπορους,
προσφέροντάς τους δουλειά, ένα εισόδημα, ακόμη και κοινωνική ασφάλιση: τους
προσφέρει ένα μέλλον απέναντι σε κυβερνήσεις που τους στερούν τα πάντα.
Αν θέλουμε να παλέψουμε αποτελεσματικά κατά των μαφιών, πρέπει να
πολεμήσουμε τη λιτότητα, που βοηθά το οργανωμένο έγκλημα να επεκτείνει τον
έλεγχό του στην κοινωνία. Γι’ αυτό, για παράδειγμα, διεκδικούμε το ελάχιστο
εγγυημένο εισόδημα, που εμείς αποκαλούμε εισόδημα αξιοπρέπειας.
Γιατί σε συνθήκες τόσο βαθιάς φτώχειας, επισφάλειας, ανεργίας, αυτό το
εισόδημα επιτρέπει στους πολίτες να μην υποκύπτουν είτε στους εκβιασμούς της
μαφίας είτε στην εργασία χωρίς κανέναν κανόνα και την εκμετάλλευση.
• Μπροστά σε αυτή την
πραγματικότητα πώς θα χαρακτηρίζατε τις οικονομικές πολιτικές της κυβέρνησης
Ρέντσι;
Ως ακτιβιστής μπορώ να μιλήσω για τις κοινωνικές πολιτικές αυτής της
κυβέρνησης, που δυστυχώς είναι ίδιες με τις πολιτικές των προηγούμενων
κυβερνήσεων των χρόνων της κρίσης.
Είναι λυπηρό, αλλά σήμερα καμιά
πολιτική δύναμη δεν θέτει ως προτεραιότητά της τη μάχη κατά της ανισότητας που
βαθαίνει τη φτώχεια. Καμιά δεν αναγνωρίζει ότι η φτώχεια είναι παράνομη βάσει
του ίδιου του Συντάγματός μας.
Η ανάπτυξη και το οικονομικό μοντέλο πρέπει να συμβαδίζουν με τις
υποχρεώσεις που ορίζει το Σύνταγμα. Δεν μπορεί αυτό να μιλά για αξιοπρέπεια ή
για δουλειά και στέγη και το οικονομικό μοντέλο να μην εγγυάται αυτές τις
αρχές.
Είναι θλιβερό να βλέπουμε ότι το
δικαίωμα ενός ανθρώπου να βγει από τον κοινωνικό αποκλεισμό στην Ευρώπη αξίζει
λιγότερο από τα δικαιώματα ενός hedge fund.
• Πρακτικά πώς οργανώσατε τη
μάχη κατά της φτώχειας;
Αναλαμβάνοντας πρωταγωνιστικό ρόλο, κάτι που σημαίνει ότι οι πολίτες, τα
δίκτυα των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, πρέπει να βρουν τον τρόπο να
συμμαχήσουν και να μιλήσουν με κοινή φωνή γι’ αυτά τα ζητήματα.
Τα λόμπι μιλάνε με μία μόνο φωνή,
εκείνη του κέρδους και του πλούτου, και ασκούν τεράστια επιρροή στις αποφάσεις
και τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Εμείς που αντιμετωπίζουμε
συστηματικά μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε επίπεδο ανθρωπιστικό δεν μπορεί
να δυσκολευόμαστε να οικοδομήσουμε μια κοινή άποψη πάνω σε ζητήματα που είναι
καίρια για τη ζωή μας.
Εμείς το καταφέραμε με σκληρή επιτόπια δουλειά, με τον διάλογο, με τη
διαμόρφωση από τα κάτω συγκεκριμένων διεκδικήσεων, χτίζοντας τοπικές συμμαχίες
για να πετύχουμε μικρές κατακτήσεις. Κι έπειτα, δυναμωμένοι από αυτές τις
δράσεις και όλοι μαζί από κοινού διεκδικώντας πολιτικές σε εθνικό επίπεδο, όπως
είναι το αίτημα για καθιέρωση εισοδήματος αξιοπρέπειας.
• Και τώρα προχωράτε και σε
ευρωπαϊκό επίπεδο, ανακοινώνοντας μια νέα καμπάνια με τίτλο «Κοινωνικό
Σύμφωνο». Τι ακριβώς επιδιώκετε με αυτήν;
Κατ’ αρχάς πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως το πρόβλημα δεν είναι ιταλικό ή
ελληνικό. Οι πολιτικές λιτότητας έχουν οδηγήσει την Ευρώπη να έχει σήμερα 128
εκατομμύρια φτωχούς πολίτες και 43 εκατ. στην απόλυτη ένδεια.
Τα στοιχεία είναι αδιαμφισβήτητα: το 65% της φτώχειας που γνωρίζουν σήμερα
η Ισπανία και η Ελλάδα και το 50% στην Ιταλία είναι αποτέλεσμα των περικοπών
δαπανών στους προϋπολογισμούς που επιβάλλει το σύμφωνο σταθερότητας. Αλλά στις 18 Νοεμβρίου ο πρόεδρος της
Κομισιόν, Γιούνκερ, ανακοίνωσε πως στο όνομα της μάχης κατά της τρομοκρατίας,
μπορούν να εξαιρεθούν από το σύμφωνο σταθερότητας οι δαπάνες για τις δυνάμεις
ασφαλείας, την αγορά όπλων κ.λπ.
Τότε, με την ίδια φιλοσοφία, εμείς
οργανώνουμε μια πανευρωπαϊκή καμπάνια με κεντρικό σύνθημα «Οι κοινωνικές
υπηρεσίες εκτός συμφώνου σταθερότητας στο όνομα της μάχης κατά της
τρομοκρατίας, της μαφίας, της ανισότητας».
Είναι μια έκκληση που απευθύνουμε σε όλα τα ευρωπαϊκά δίκτυα και οργανώσεις
της κοινωνίας των πολιτών που μάχονται για να εγγυηθούν τα κοινωνικά δικαιώματα
των συμπολιτών τους. Ωστε να δράσουμε από κοινού εμείς οι Ιταλοί, οι Ελληνες,
οι Ισπανοί, οι Πορτογάλοι, οι Ιρλανδοί, που τόσο ακριβά έχουμε πληρώσει την
κρίση, αλλά και οργανώσεις από άλλες χώρες, διεκδικώντας ένα κοινωνικό σύμφωνο
για την Ευρώπη και δείχνοντας πως υπάρχει κι άλλη οπτική πέρα από εκείνη του
προέδρου της Κομισιόν.
• Είστε αισιόδοξος για τη
δυνατότητα των πολιτών να αλλάξουν τα πράγματα;
Ενας συμπατριώτης μου έλεγε πως πρέπει να ξεκινάμε από τον πεσιμισμό της
λογικής για να βρούμε της αισιοδοξία της βούλησης. Είναι αυτή η βούληση που
μπορεί να αντιπαρατεθεί στη σκοτεινή και σκληρή πλευρά της πραγματικότητας. Η
αισιοδοξία οικοδομείται καθημερινά. Και οικοδομείται συλλογικά. Γι’ αυτό και βασικό
σύνθημα της καμπάνιας μας είναι «Από την κρίση βγαίνουμε μαζί». Ενεργοποιώντας
την ανθρωπιά και το πάθος που έχουμε όλοι μέσα μας. Και μαζί βρίσκοντας την
ευτυχία, η οποία δεν ταυτίζεται με την κατανάλωση ή το χρήμα, όπως υποστηρίζει
το σημερινό οικονομικό μοντέλο, αλλά είναι μέρος μιας κοινωνικής συλλογικής
δράσης.
Εμείς μπορέσαμε να αναδείξουμε πως η συμμετοχή και η κοινωνική δέσμευση, το
να δουλεύεις μαζί με άλλους ανθρώπους για να αντιμετωπίσεις κοινά προβλήματα,
σε κάνει ευτυχισμένο, σε αντίθεση με το σύστημα που απομονώνει και αποκλείει
τους ανθρώπους, λύση βολική για να μην αντισταθούν.
Κοινωνικοποιώντας το πρόβλημα, αποτινάσσοντας τον μύθο ότι η μιζέρια και η
φτώχεια είναι υπόθεση προσωπική για την οποία ευθυνόμαστε «γιατί δεν ήμασταν
αρκετά παραγωγικοί», φτιάχνοντας δεσμούς και δίκτυα αλληλεγγύης.
Μπορούμε λοιπόν να είμαστε αισιόδοξοι αν ανακτήσουμε την αίσθηση της
συλλογικότητας και ξαναχτίσουμε ανθρώπινες σχέσεις όχι για να ανταγωνιστούμε
αλλά για να συνεργαστούμε για το κοινό ευ ζην.
«Κλέφτρα
Μιζέρια»: μικρές κατακτήσεις με τεράστιο αντίκτυπο
«Το σημαντικότερο είναι πως η καμπάνια κατάφερε να δείξει απτά πως μπορούμε να
δώσουμε συλλογικές λύσεις οικοδομώντας συμμαχίες σε τοπικό επίπεδο και
εμπλέκοντας όσο περισσότερους φορείς γίνεται, περιλαμβανομένων των δημοτικών
αρχών, ανεξαρτήτως κομματικής τοποθέτησης», εξηγεί ο Τζιουζέπε ντε Μάρτσο.
«Πετύχαμε να χρησιμοποιήσουμε
περιουσιακά στοιχεία που κατασχέθηκαν από τις μαφίες για συνεργατικά
εγχειρήματα ή για εκπαίδευση σε κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία. Καταφέραμε
να θέσουμε ξανά σε λειτουργία από τους ίδιους τους εργάτες τους χρεοκοπημένα
εργοστάσια. Σε πολλές πόλεις πετύχαμε να δοθεί κατοικία στους άστεγους.
»Στηρίξαμε
νέες μορφές αυτοοργάνωσης ανέργων και πολιτών σε ένδεια, που συνεργάζονται για
να βρουν εργασία, παράγουν κοινά αγαθά στην κοινότητά τους, φτιάχνουν μικρές
επιχειρήσεις δημιουργώντας θέσεις απασχόλησης. Κάποιες κοινότητες έφτιαξαν ήδη
κοινοτικές παλλαϊκής συμμετοχής επιχειρήσεις για την παραγωγή, π.χ., ενέργειας,
βάζοντας ηλιακούς συλλέκτες και φωτοβολταϊκά στις στέγες των σπιτιών και
μοιράζοντας την ενέργεια σε όλους.
»Ωθήσαμε
και κάναμε πράξη πολλές πρωτοβουλίες co-housing, δηλαδή συνεργατικών κατοικιών που στήνουν κοινωνικές οργανώσεις με τη
χρηματοδότηση ηθικών τραπεζών και ανθρωπιστικών φορέων και τις οποίες
μοιράζονται οι πιο ευάλωτοι από τους πολίτες.
»Καθιερώσαμε
τα κινητά κοινωνικά ιατρεία για τον αυξανόμενο αριθμό των ανασφάλιστων και
τράπεζες χρόνου που προσφέρουν απαραίτητες υπηρεσίες ανταλλάσσοντάς τες με
άλλες χωρίς τη διαμεσολάβηση του χρήματος. Πετύχαμε στο Πομιλιάνο ντ’ Αρκο,
στον Νότο της Ιταλίας, να αναβιώσουμε τον Οίκο Αλληλοβοήθειας με τους
απολυμένους εργάτες της Φίατ, με κοινωνικό ιατρείο, συλλογική κουζίνα, διανομή
τροφίμων, μαθήματα για τα παιδιά των απολυμένων, κ.λπ. Υπάρχουν τρόποι να
ξαναχτίσουμε την κοινωνική μας αξιοπρέπεια, ακόμη κι όταν δεν έχουμε λεφτά, και
το δείχνουμε καθημερινά».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου