Μέσα σε μια εβδομάδα έτυχε να δω στην ίδια αίθουσα τον Δαναό, δύο θεωρητικά διαμετρικά αντίθετες ταινίες. Την πρώτη Τετάρτη ένα σκληρό κοινωνικό δράμα στη νοηματική γλώσσα, χωρίς υπότιτλους αλλά με φυσικούς ήχους, την «Φυλή» στην οποία έχω αναφερθεί αναλυτικά σε προγενέστερο post και την επόμενη Πέμπτη το «Whiplash» με μουσικούς ήχους σε απίστευτα κρεσέντο, κοψίματα, και μουσικά ραπίσματα. Οι βασικοί ήρωες σε αυτήν την jazz μουσική ταινία είναι δύο: Ο διευθυντής της ανώτερης μουσικής σχολής, ιδιόμορφος, σχεδόν σαδιστικά απαιτητικός δάσκαλος και μαέστρος, Τέρενς Φλέτσερ (Τζ.Κ. Σίμονς) και ο επίδοξος jazz ντράμερ Άντριου (Μάιλς Τέλερ) να προσπαθεί να αποδώσει το κομμάτι του τίτλου (Whiplash), ομότιτλο, του σαξοφωνίστα Χάνκ Λέβι (Hank Levy) και ασφαλώς και μια σειρά από άλλα κομμάτια.
Μέντορας του δασκάλου, που αναφέρεται στη ταινία αρκετές φορές, είναι ο καταπληκτικός jazz ντράμερ Buddy Rich και ο Charlie Parker με μια ανεκδοτολογική συνεισφορά: Ο ντράμερ Τζο Τζόουνς σε κάποια μη ελεγχόμενη περίσταση με πολλά νεύρα πέταξε ένα πιατίνι προς το μέρος του Charlie Parker γιατί έχανε τον ρυθμό, ήταν «not my tempo» όπως επαναληπτικά φωνάζει στην ταινία ο Τέρενς Φλέτσερ. Ο Charlie Parker όχι μόνο σώθηκε από σοβαρό τραυματισμό αλλά πείσμωσε τόσο πολύ που μέσα από επίμονη εξάσκηση άρχισε να πλησιάζει το μέγεθος με το οποίο καταχωρήθηκε στην μουσική ιστορία της jazz.
Διάβασα από διάφορους κριτικούς ότι η ταινία είναι ένα κομψοτέχνημα για την ηθική της παιδείας και τα όρια της πειθαρχίας. Η δική μου άποψη, που την τσέκαρα και με δυο-τρεις άλλους που την είδαν, είναι ότι η ταινία, εκτός από το σπάνιο μουσικό μεδούλι της, είναι μια αμερικανιά στις υπερβολές της και στην προτεσταντική ηθική της, που πατάει ευτυχώς πάνω σε δύο εκπληκτικές ερμηνείες των βασικών ηθοποιών, στους ρόλους μαθητή και δασκάλου. Χωρίς αυτά τα στοιχεία έχουμε ένα σαδιστή δάσκαλο και έναν επίδοξο ντράμερ που η κινηματογραφημένη υπερβολή του φτάνει στην αξέχαστη σκηνή που μετά από αυτοκινητιστικό ατύχημα του, ο Άντριου, σαν αίλουρος βγαίνει από το αναποδογυρισμένο αυτοκίνητο και τρέχει παρανοϊκά να προλάβει την παράσταση του. Ο δάσκαλος του, μολονότι τον βλέπει μέσα στα αίματα, δεν επεμβαίνει καθόλου…παρά τον αφήνει να παίξει μέχρι τελικής καταρρεύσεως…
Σε διάφορες σκηνές της ταινίας παρατηρούμε τον φιλόδοξο ντράμερ να ματώνει κυριολεκτικά από την υπερπροσπάθεια. Όπως αναφέρει στην Εφημερίδα των Συντακτών και ο Αλέξανδρος -Δράκος- Κτιστάκης ντράμερ, παραγωγός κι εκπαιδευτικός: «…Από τη μία, ματωμένα χέρια και πρησμένα, πληγωμένα δάχτυλα είναι παντελώς εκτός πραγματικότητας. Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο όταν κάνεις κάτι τραγικά λάθος στη μελέτη σου ως μουσικός, που σημαίνει ότι πρέπει να σταματήσεις αμέσως τον τρόπο με τον οποίο μελετάς και να αλλάξεις μέθοδο.»
Πάντως το «Whiplash», πέρα από τις υπερβολές του, μουσικά έχει ένα διαολεμένο ρυθμό, καταπληκτικά κινηματογραφικά κοψίματα που δεν έχουν καμία σχέση με video clip art κόλπα και καταλήγει σε μια ανατροπή που επιτρέπει στον θεατή να χειροκροτήσει αυθόρμητα μια συνολικά με πολύ καλή αίσθηση του μέτρου σκηνοθεσία, που αφήνει σημαντικές παρακαταθήκες για μελλοντικές αξιόλογες ταινίες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου