Taxi Tehran- Ταξί στην Τεχεράνη

Το Ταξί στην Τεχεράνη του Jafar Panahi απέσπασε την Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου του 2015. Η βράβευση είναι εμφανές, μετά τη θέαση της ταινίας, πως δεν έγινε τόσο για το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα όσο για να ενισχύσει τον σκηνοθέτη να συνεχίσει να γυρίζει ταινίες.  Εξάλλου, τα φεστιβαλικά διαπιστευτήρια ενός κορυφαίου βραβείου ασκούν πίεση στο ιρανικό καθεστώς να χαλαρώσει τους περιορισμούς που έχει βάλει στον Jafar Panahi. Από το 2009 που αμφισβήτησε το αποτέλεσμα των εκλογών και έγινε από τους πρωταγωνιστές στην συγκρούσεις που επακολούθησαν, του έχει απαγορευτεί να γυρίζει ταινίες και φυλακίστηκε δύο  φορές το 2009 και το 2010. Οπότε κάθε ταινία του μετά την απαγόρευση είναι   ένα απονενοημένο διάβημα ελευθερίας  της καλλιτεχνικής έκφρασης. Το Ταξί στην Τεχεράνη είναι η τρίτη προσπάθεια υπό ασφυκτικές συνθήκες αφού έχουν μεσολαβήσει το «This is not a film», 2011  και το «Closed Curtain»,2013.

Στην ταινία ο ίδιος ο Jafar Panahi υποδύεται τον ταξιτζή της Τεχεράνης σε διάφορα μικροστιγμιότυπα της ιρανικής πρωτεύουσας: Ένας διαξιφισμός μεταξύ ενός άντρα και μιας δασκάλας για την εφαρμογή της θανατικής ποινής σε πλημμέλημα, η βιντεο-διαθήκη ενός  βαριά τραυματισμένου που συνοδεύεται από τη γυναίκα του στο νοσοκομείο, τα χρυσόψαρα ως τάμα δυο ηλικιωμένων κυριών, προτάσεις για την αγορά απαγορευμένων DVD, η μικρή ανιψιά του σκηνοθέτη, Χάνα Σαεϊντί  και οι απίθανοι περιορισμοί που επιβάλλονται από το ιρανικό καθεστώς σε μια σχολική κινηματογράφηση της, μια ενδιαφέρουσα συζήτηση με τη γνωστή ακτιβίστρια δικηγόρο Νασρίν Σοτουντέχ για τα πολιτικά δικαιώματα στο Ιραν.

Η ταινία καλλιτεχνικά δεν είναι κάτι σπουδαίο ακόμα κι αν λάβουμε υπόψη τους περιορισμούς με τους οποίους στήθηκε. Τα διάφορα επεισόδια συνήθως  δεν αναπτύσσονται επαρκώς παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των ηθοποιών και των πρόσωπων που υποδύονται τον εαυτό τους και ο σκηνοθέτης κυκλοφορεί με ένα διαρκές χαμόγελο που σε κάποιες δραματικές καταστάσεις, όπως με τον αιμόφυρτο άντρα, φαντάζει στα μάτια μας ακατάλληλο. Ωστόσο μπλέκει έντεχνα τον ντοκιμαντερίστικο ρεαλισμό με τη σεναριογραφημένη μυθοπλασία και τα πρόσωπα που παρελαύνουν στο ταξί του μας φαίνονται κανονικοί πελάτες, έστω κι αν μερικοί τον αναγνωρίζουν και τον φωνάζουν με το όνομα του. Παρόλα αυτά δεν θα ήταν βέβηλο να αναφέρω πως κατά διαστήματα ο σκηνοθέτης σου φέρνει στο μυαλό τον Μάρκο Σεφερλή και το ομώνυμο ταξί του. Πάντως σοφά ο Jafar Panahi  έχει περιορίσει τη διάρκεια της ταινίας στα 82 λεπτά και έτσι, αν μη τι άλλο, δεν κουραζόμαστε από την περιπλάνηση του κινηματογραφικού ταξίμετρού του στους δρόμους της Τεχεράνης.