Πικρή συνήθεια

Λόγω συγκυρίας επισκέπτομαι σχεδόν καθημερινά τις περισσότερες από τις περιοχές που είχαν πληγεί από τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού στην Αττική. Λόγω συγκυρίας γνώριζα τον Μαραθώνα, το Διόνυσο, την Δροσιά, την Ροδόπολη, τον Άγιο Στέφανο με κάθε λεπτομέρεια και πριν τις πυρκαγιές. Έτσι, όταν τις πρωτοαντίκρισα δυο μέρες μετά την καλοκαιρινή λαίλαπα, το σοκ ήταν πρωτόγνωρο, σαν να ξεριζώνεται μια ομορφιά οικεία και αυτάρκης σαν να πνίγεται η αναπνοή. Ένιωσα ασφυξία, το μπούκωμα δεν ήταν ψυχολογικό ήταν βιολογικό, σχεδόν σωματικό. Θεωρούσα αδιανόητο να καεί το φράγμα του Μαραθώνα, όσο αδιανόητο είναι η φωτιά να κάψει το νερό, και όμως συνέβη. Για διάστημα ένα – δυο μηνών το αίσθημα συνέχιζε να είναι έντονο, αλλά προοδευτικά άρχισε να εκπίπτει σε μια μορφή απάθειας και τελικά σε αδιαφορία. Συνήθισα. Κάνω σχεδόν καθημερινά τη διαδρομή αδιαμαρτύρητα, αβασάνιστα… Έτσι είναι ο άνθρωπος για καλό και για κακό του: Μπορεί να συνηθίσει οτιδήποτε, μπορεί να ξεχάσει τα επώδυνα. Αυτό του δίνει δύναμη για να συνεχίσει αλλά το τίμημα είναι ότι ξεχνά επίσης την ομορφιά που κάποτε υπήρχε. Το προϋπάρχον τοπίο σιγά-σιγά γίνεται αδιανόητο, μια μνήμη που φθίνει και ξεφτίζει. Αυτοί μάλιστα που δεν γνώριζαν το πριν σχεδόν δεν μπορούν να το φανταστούν. Θεωρούν αυτονόητο αυτό που υπάρχει τώρα. Πάνω στην ικανότητα του ανθρώπου να συνηθίζει, ακόμα και την ασχήμια, «πατάει» η εξουσία. Καταστρέφει, διαστρεβλώνει, ξεθεμελιώνει… και οι άνθρωποι θα αντιδράσουν, αλλά αν η αντίδραση δεν είναι καταλυτική, κάποτε και μάλιστα σχετικά σύντομα θα κουραστούν και θα συνηθίσουν. Βέβαια στη δική μου συνήθεια συνέβαλε λίγο και η ίδια η φύση. Σιγά-σιγά τους τελευταίους μήνες, όπου έχει συγκρατηθεί το χώμα, στις περισσότερες πλαγιές έχει φυτρώσει χορτάρι, ενώ κάποια νέα κλαδιά έχουν «πετάξει» σε δέντρα που απλά είχαν πληγωθεί. Και όμως υπάρχουν κάποια σημεία που ακόμα και τώρα, όταν τα συναντάς, το σκίρτημα δυσφορίας που νοιώθεις εξακολουθεί να είναι έντονο. Για παράδειγμα, στη Δροσιά, στο ύψος της Λεωφόρου Δημοκρατίας και Κέδρων, κοντά στο κοινοτικό γυμναστήριο, ήταν μια περιοχή με πυκνή βλάστηση και διάσπαρτες κατοικίες που συνέδεε τη Δροσιά με την Ροδόπολη. Εκεί η καταστροφή σου τρυπάει τον αμφιβληστροειδή ακόμα και τώρα. Είναι ολική και μάλλον ανεπανόρθωτη αλλά επιτελεί ερήμην της κάτι πολύ χρήσιμο. Μέχρι να επέμβει ο άνθρωπος και να κόψει τα κουφάρια των δένδρων, οικοπεδοποιώντας και εδώ, αποτελεί ένα μικρό αυτοσχέδιο μνημείο της καταστροφής. Μια ζωντανή υπενθύμιση του τι ήταν κάποτε η περιοχή και πώς την κάναμε. Να λοιπόν που η φύση όχι μόνο αναγεννιέται, αλλά και δεν ξεχνά. Ας ελπίσουμε τουλάχιστον ότι δεν τιμωρεί άμεσα.