Μισαλλοδοξία

Χθες παρακολούθησα το «Ένας σοβαρός άνθρωπος» των αδερφών Coen, μια… εβραϊκή μαύρη κωμωδία. Η ταινία αν και πολλοί αναφέρουν πως είναι από τις πιο προσωπικές τους και ξεμπλέκουν έτσι από μια πιθανή αρνητική αξιολόγηση, εγώ θεωρώ πως είναι από τις αδύναμες της φιλμογραφίας τους. Υπάρχουν και εδώ όλα τα αγαπημένα μοτίβα τους, το σαρδόνιο χιούμορ τους, αλλά το σενάριο εξελίσσεται καλλιγραφικά, χωρίς να πετιούνται από την ιστορία σπίθες που θα κρατήσουν τεταμένη την προσοχή. Ο κεντρικός ήρωας είναι βασανιστικά παθητικός, ανίκανος να ανταπεξέλθει αποτελεσματικά στα διαδοχικά γεγονότα που του ξεμοντάρουν τη ζωή. Σε όλη την ταινία περιμένεις την έκρηξη του αλλά αυτή δε θα έρθει ποτέ και ο ανεμοστρόβιλος των τελευταίων σκηνών αφορά κάτι άλλο.

Μέσα στην ταινία παρακολουθείς και διάφορες εβραϊκές τελετές, κάποιες εβραϊκές λέξεις είναι κλειδιά για την υπόθεση, ενώ στην αρχή της η ταινία περιλαμβάνει μια μικρή ιστορία- παραβολή, σχεδόν ένθετη ταινία μικρού μήκους, που μπορεί και να υπαινίσσεται ότι ο Θεός εγκατέλειψε τον κόσμο στην μοίρα του, αλλά δεν παύει να αναδύει και αυτή ένα έντονο εβραϊκό χρώμα. Πέρα όμως από το αν η προσκόλληση στις εβραϊκές τελετουργίες λειτουργεί θετικά ή αρνητικά για την ίδια την ταινία, γίνεσαι κοινωνός ενός πολιτισμού-που για μένα τουλάχιστον- είναι σχετικά άγνωστος. Μπορεί έτσι να σου δοθεί το έναυσμα, να ψάξεις, να συγκρίνεις, να γνωρίσεις, να κάνεις αναγωγές με άλλες θρησκείες.

Έτσι το πρωί όταν πληροφορήθηκα ότι για δεύτερη φορά μέσα σε 11 μέρες η Εβραϊκή Συναγωγή στα Χανιά, πυρπολήθηκε από αγνώστους ένιωσα ότι η ταινία- πετυχημένη, αποτυχημένη, δεν έχει σημασία- συνεχίζει να απλώνει και στην καθημερινότητα το μακάβριο χιούμορ της. Ανεγκέφαλοι πάντα υπάρχουν. Πολλές φορές μάλιστα μπορούν οι ανεγκέφαλοι και να επιβάλλουν τον τόνο σε ένα κεντρικό θέμα, αν η πλειοψηφία χάσκει αμήχανη και φοβισμένη αρνούμενη να αντιδράσει αποτελεσματικά. Το θέμα είναι ότι η πυρκαγιά κατέστρεψε ολοσχερώς το διώροφο κτίσμα που στεγαζόταν η Εβραϊκή Συναγωγή. Μαζί παραδόθηκαν στις φλόγες 2.500 σπάνια βιβλία και θρησκευτικά κειμήλια καθώς και 300 ψηφιακοί δίσκοι.

Όπως αναφέρει το σχετικό δημοσίευμα της «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ»: «…Η Συναγωγή των Χανίων είναι το μοναδικό ίχνος εβραϊκής παρουσίας στην Κρήτη μετά τα 2.400 χρόνια εβραϊκής ζωής στο νησί. Το 1999 είχε ολοκληρωθεί η αναστήλωσή της και είχε αρχίσει να λειτουργεί ως επισκέψιμο μνημείο πολιτισμού, κόσμημα αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και συγχρόνως τόπος μνήμης για τους 265 Εβραίους των Χανίων που εκτοπίστηκαν από τους ναζί με πλοίο που βυθίστηκε…».

Είναι εξαιρετικά θλιβερό, μια εποχή που το μεταναστευτικό θέμα στην Ελλάδα είναι καθημερινά επίκαιρο και πρέπει αναγκαστικά να επινοήσουμε ως έθνος ένα βιώσιμο μέλλον συνύπαρξης, οι πωρωμένοι να καίνε τα ιστορικά ίχνη αλλόδοξων, που εξαιτίας και της δικής τους παρουσίας, κάποτε και τώρα, είμαστε ως έθνος ό,τι είμαστε.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_19/01/2010_387336